In deze video kan je meer informatie terugvinden over de OPERA-studie
Samenstelling onderzoeksteam OPERA
- Prof. dr. Maarten Moens (VUB/UZB, Principal Investigator)
- Prof. dr. Lisa Goudman (VUB/UZB)
- Prof. dr. Koen Putman (VUB)
- Prof. dr. Dominique Van de Velde (UGent)
- Prof. dr. Lode Godderis (KU Leuven)
- Prof. dr. Ann De Smedt (UZB)
- Dr. Bert Van Puyenbroeck (VUB)
- Dra. Olivia Lavreysen (KU Leuven)
- Drs. Jonas Callens (VUB)
- Drs. Dries Ceulemans (UGent)
Situering
|
Lage rugpijn is de meest voorkomende chronische ziekte binnen de Belgische populatie (1). Naast een invloed op levenskwaliteit, participatie en psychologische morbiditeit, heeft lage rugpijn ook een belangrijke socio-economische impact op de maatschappij. Bovendien zijn personen met aanhoudende lage rugpijn vaker afwezig van het werk. Wanneer pijn blijft aanhouden na chirurgie, spreken we van ‘Persistent Spinal Pain Syndrome (PSPS) Type II’, zijnde het vroegere ‘Failed Back Surgery Syndroom’. Ondanks dat de implantatie van een neurostimulator een effectieve behandeling is om de pijn draaglijker te maken, toont onderzoek aan dat slechts 30% van deze personen terug aan het werk gaat (2). Werkhervatting is op vele vlakken van belang. Naast een volwaardig inkomen kan werk in grote mate bijdragen aan het herstel, integratie in de maatschappij en het onderhouden van sociale contacten. Bovendien kan terugkeer naar het werk zorgen voor structuur en een betekenisvolle invulling van de dagen en helpt het bij het opbouwen van zelfvertrouwen en een algemeen verbeterde levenskwaliteit. Tot op heden is de standaardbehandeling na de implantatie van een neurostimulator vaak nog beperkt, daarom zou een intensief biopsychosociaal revalidatieprogramma de mogelijkheid om terug aan het werk te gaan kunnen vergroten. Daarnaast zou het een positieve invloed kunnen hebben op pijnvermindering, functioneren, gezondheid gerelateerde levenskwaliteit, slaapkwaliteit, angst en depressie. |
Studie protocol
Het doel van het OPERA-onderzoek is om na te gaan of een intensief, multidisciplinair en biopsychosociaal revalidatieprogramma specifiek gericht op werkhervatting, een beter effect heeft op de fysieke capaciteiten nodig om terug aan het werk te gaan ten opzichte van de standaard behandeling bij PSPS Type II-patiënten na implantatie van een neurostimulator. Deze multicentrische gerandomiseerde gecontroleerde trial vindt plaats in de volgende 5 centra: UZ Brussel, UZ Gent, AZ Turnhout, Jessa Ziekenhuis te Hasselt en Vitaz.
Deelnemende centra
-
UZ Brussel
-
UZ Gent
-
AZ Turnhout
-
Jessa Ziekenhuis
-
AZ Nikolaas
-
UZ Leuven
Status van de studie
Tijdslijn
In totaal worden 112 patiënten gerekruteerd. Zij worden na de definitieve implantatie van de neurostimulator willekeurig toegewezen aan ofwel een 14-weken durend intensief revalidatieprogramma (interventiegroep), ofwel de standaardbehandeling (controlegroep).
Om de vergelijking tussen beide groepen te kunnen opmaken, vinden er zes meetmomenten plaats: voor de proef-implantatie, vlak voor behandeling (standaard of interventie), vlak na behandeling en op 3, 6 en 12 maanden na behandeling.
Interventieprogramma
Het 14-weken durend interventieprogramma bestaat uit 30 sessies; twee sessies pijneducatie van een psycholoog met halverwege het programma één boostersessie pijneducatie, één online voedingsmodule, 20 sessies met een kinesitherapeut, vijf sessies met een ergotherapeut, en twee sessies waarin de specifieke werkvereisten alsook de tussentijdse fysieke capaciteiten in kaart worden gebracht.
Aan de start van het interventieprogramma stuurt het onderzoeksteam een brief naar de arbeidsarts (of huisarts in het geval van een werkzoekende/zelfstandige). Hierin vermelden we dat de patiënt een informeel en vrijblijvend gesprek omtrent de mogelijkheden tot werkhervatting kan initiëren. De patiënt wordt in de eerste week van het programma geïnformeerd over het versturen van deze brief.
Tijdens de psychotherapeutische sessies ligt de focus op pijneducatie en komt er een introductie over werkhervatting aan bod.
De online module omtrent voedingsadvies omvat ondersteuning en handvaten voor een gezond voedingspatroon.
Tijdens de kinesitherapeutische sessies wordt een door de patiënt gekozen activiteit opgebouwd, volgens de principes van Graded Activity. Bovendien worden mobiliserende, proprioceptie, stabilisatie, spierversterkende, aerobe en stretchoefeningen ingeoefend. Deze sessies worden specifiek bijgestuurd naargelang de werkcontext a.d.h.v. de fysieke capaciteiten in vergelijking met de werkvereisten.
Tijdens de ergotherapeutische sessies worden tips en informatie meegegeven omtrent het leven met een neurostimulator, energie- en activiteitenmanagement, slaap, zelfeffectiviteit, etc. Bovendien worden adviezen gegeven over houdingen en bewegingen binnen de specifieke werkcontext en worden de nodige handvaten omtrent het werkhervattingsproces meegegeven.
Controlegroep
Voor de patiënten toegewezen tot de controlegroep verandert er niets. Zij krijgen de huidige postoperatieve zorgen van het desbetreffende centrum. Dit is dus verschillend per centrum en kan bijvoorbeeld variëren van revalidatie binnen het ziekenhuis, binnen eerste lijn of geen revalidatie na definitieve implantatie van de neurostimulator.
Uitkomstmaten
Als primaire uitkomstmaat kijken we in hoeverre de patiënt in staat is om terug aan het werk te gaan, zowel fysiek alsook mentaal.
Daarnaast nemen we ook volgende secundaire uitkomstmaten mee:
- Functionele capaciteit
- Werk status en participatie
- Pijnintensiteit
- Fysieke activiteit / functioneren
- Gezondheid gerelateerde levenskwaliteit
- Slaapkwaliteit
- Kinesiofobie
- Zelfmanagement
- Gezondheidsuitgaven
- Angst- Depressie
Publicaties
Avondsymposium 7 februari 2024
Op 7/02/2024 vond het eerste avondsymposium omtrent de OPERA studie plaats. Met dit seminarie brachten Revalidatie voor chronische pijn patiënten die lijden aan Persistent Spinal Pain Syndrome type 2 extra onder de aandacht. Het korte programma voorzag in enkele boeiende wetenschappelijke bijdragen door de onderzoekers, en een stand van zaken betreffende de voortgang van de studie.
De opname van dit symposium kan hieronder bekeken worden.
Begeleidingscommissie
De OPERA studie heeft een begeleidingscommissie die ons helpt bij de valorisatie van de projectresultaten. De volgende partners hebben vertegenwoordiging in deze commissie:
Contactgegevens
Onderzoekers Jonas Callens en Dries Ceulemans zijn geblindeerd voor de toewijzing van de patiënten tot de interventie-/controlegroep. Gelieve hen daarom niet persoonlijk te contacteren i.v.m. informatie dewelke deze blindering mogelijks zou kunnen opheffen.
De behandelende/implanterende arts van de patiënt is tevens geblindeerd voor de toewijzing van de patiënt. Gelieve uw vragen te sturen naar het algemene e-mail adres van het OPERA-project (opera.rct@gmail.com).
Deze studie heeft funding gekregen via het Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoek Vlaanderen via de FWO-TBM projectoproep.
Referenties
1. Van der Heyden J, Charafeddine R. Chronische ziekten en aandoeningen - Gezondheidsenquête 2018. Sciensano; 2018.
2. Moens M, Goudman L, Brouns R, Valenzuela Espinoza A, De Jaeger M, Huysmans E, et al. Return to Work of Patients Treated With Spinal Cord Stimulation for Chronic Pain: A Systematic Review and Meta-Analysis. Neuromodulation. 2019;22(3):253-61.
